اوتیسم نوعی اختلال رشدی محسوب می شود که با رفتارهای ارتباطی و کلامی غیرطبیعی بروز میکند.
اختلال اوتیسم چیست و چه ویژگیهایی دارد؟
اختلال اوتیسم در سه سال اول زندگی بروز میکند، شاخصه اصلی اوتیسم نقص در ارتباط و تعاملات اجتماعی و بروز رفتارهای کلیشهای و خزانه رفتاری و حرکتی است. این اختلال متغیر و با طیف شدید تا خفیف متغیر است و بر درک افراد از دنیا و تعاملاتشان با دیگران اثر میگذارد. اوتیسم اختلالی مادام العمر است.
افراد مبتلا به اوتیسم با مشکلاتی مانند کم توانی ذهنی، اختلال یکپارچگی حسی، اختلال بیشفعالی و نقص توجه، صرع و مشکلات گوارشی مواجهه و از این رو نیازمند سطوح حمایتی مختلف هستند.
علل ابتلا به اختلال اوتیسم پژوهشگران تاکنون نتوانستهاند به طور دقیق علت بروز اختلال طیف اوتیسم راکشف کنند اما معتقد هستند احتمالاً چندین ژن، ترکیب با عوامل محیطی، در ایجاد اختلال اوتیسم دخیل است.
در برخی مطالعات، نابهنجاریهای چندین ناحیه مغزی شامل مخچه، آمیگدال (بادامه) و هیپوکامپ به عنوان علت این اختلال شناسایی شده است؛ این یافتهها قابل توجه و مهم هستند و نیاز به مطالعات بیشتر دارند.
علائم اوتیسم در چه سنی دیده میشود؟ علائم اوتیسم زیر سه سال بروز میکند و نخستین علائم آن را حتی از مدتها قبل یعنی زمانی که کودک نوزادی شیرخوار است نیز میتوان تا حدودی مشاهده کرد زیرا این کودکان بر خلاف سایر بچهها هنگام شیر خوردن به چشمان و صورت مادرشان نگاه نکرده و به عبارتی تمایلی به برقراری تماس چشمی ندارند، با این حال ویژگی های بارز این اختلال تا سه سالگی مشهود نخواهد بود.
اوتیسم سه گروه علامت دارد؛ مبتلایان به اوتیسم در تعاملات خود دچار مشکل میشوند، در برقراری ارتباط کلامی خوب و مناسب با دیگران ناتوان هستند و رفتارهای کلیشهای در آنها دیده میشود.
کودکان مبتلا به اوتیسم برخلاف سایر کودکان در مرحلۀ پیش زبانی چیزهای جالب را با انگشت اشاره خود نشان نداده و به جلب توجه دیگران اهمیتی نمیدهند.
کودکان اوتیسم رفتارها و روابط هیجانی بین افراد را به خوبی درک نمیکنند؛ بهطور مثال بیعلت میخندند و بدون اینکه با موضوع خندهداری روبهرو شده باشند، هیجانزدگی خود را به شکل خاصی بروز میدهند، هنگام خوشحالی حرکتی شبیه بال زدن نشان میدهند، بالا و پایین میپرند و یا میلرزند؛ مبتلایان به اختلال اوتیسم شاید مقاوم، ناسازگار یا بیش از حد فعال باشند، همچنین تحریک پذیری یا پرخاشگری از خود بروز دهند.
تشخیص اختلال اوتیسم متاسفانه چون هنوز علت اصلی این بیماری ناشناس است، راههای پیشگیری از آن نیز به طور قطعی قابل تشخیص نیست، در سراسر دنیا هیچ درمان قطعی دارویی برای آن وجود ندارد و داروهای مورد استفاده نیز تنها برای کاهش علائم اختلال اوتیسم کاربرد دارد.
درمانهای موثر در افراد مبتلا به اختلال اوتیسم درمانهای توانبخشی مانند کاردرمانی، گفتاردرمانی، موسیقی درمانی و هنردرمانی، روشهایی جدید تحت عنوان روش ABA یا تحلیل رفتار کاربردی وجود دارد.
راهکارهای تشخیص اوتیسم در کودکان در صورت مشکوک بودن والدین به رفتار کودک بهترین اقدام ممکن این است که سریعا کودک خود را نزد یک روانشناس متخصص کودک یا روانپزشک کودک و نوجوانان با تجربه ببرند تا بهدقت مورد مشاهده و ارزیابی قرار گیرد، در واقع برای تشخیص اختلال طیف اوتیسم، ایده آل این است که کودک را یک روانپزشک کودک و نوجوان یا یک روانشناس با تجربه در زمینۀ اختلال اوتیسم ارزیابی کند.
تحصیل کودکان مبتلا به اوتیسم در مدارس عادی پس از انجام اقدامات درمانی این کودکان میتوانند به مدارس عادی یا استثنایی وارد شده و یا جذب گروههای توانبخشی شوند؛ البته بهتر است حتیالامکان در مدارس عادی تحصیل کنند تا در کنار بچههای عادی رشد کرده و از آنها یاد بگیرند.
حتی بهتر است این کودکان را از کودکی به مهد کودکهای عادی فرستاده و در این بین همکاری آموزش و پرورش برای آموزش مناسب این کودکان بسیار موثر خواهد بود تا به این بچهها امکان دهند با توجه به استعدادهای خود پیشرفت لازم را داشته باشند.
درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد در حال حاضر درمان قطعی برای اوتیسم وجود ندارد اما مداخله سریع و به هنگام (۵-۳ سالگی) میتواند به طوری قابل ملاحظه کیفیت زندگی افراد طیف اوتیسم را بهبود ببخشد، مناسبترین روشهای مؤثر تاکید بر مداخله سریع، مناسب و فشرده است که شامل کاردرمانی، گفتار درمانی، مداخلات پزشکی و مداخلات روان شناسی مثل بازی درمانی، ABA, PRT، مداخلات شناختی و هنردرمانی است.
نکته مهم این است که مداخلات باید برای کودک، والدین، همسالان و مراکز آموزشی صورت گیرد و ارزیابی و آموزش تیمی و همهجانبه ضروری است تا این درمان تاثیرگذاری خود را انجام دهد.
آدرس مرکز:تهران - خیابان فلسطین شمالی، بالاتر از بلوار کشاورز، کوچه میرسرابی، پلاک 1، طبقه اول. شماره تماس: 7- 88971606 ساعات تماس:همه روزه به غیر از جمعه ها و پنجشنبهها و روزهای تعطیل از ساعت 8:30 الی 20 شماره فکس:88963091 شماره مشاوره تلفنی: 9092301510 از شنبه تا چهارشنبه از ساعت 8:30 الی 16 ساعات تماس: شنبه تا چهارشنبه ساعت 8:30 الی 20